Ortodoncja, aparaty ortodontyczne
To dziedzina stomatologii zajmująca się profilaktyką i leczeniem wad zgryzu oraz wad szczękowo-twarzowych u dzieci, młodzieży i dorosłych. Terapia, prowadzona przez ortodontę wpływa nie tylko na właściwe stosunki między zębowe, lecz także na proporcje dolnego i środkowego odcinka twarzy. W dzisiejszych czasach, gdy piękny uśmiech jest nieocenionym atutem, ortodoncja stała się jedną z najpopularniejszych i najszybciej rozwijających się dziedzin stomatologii.
Poza poprawą wyglądu i samopoczucia, skutecznie przeprowadzone leczenie ortodontyczne zapewnia opóźnienie starzenia się twarzy i poprawę wymowy oraz łatwiejsze oczyszczanie zębów.
Leczenie ortodontyczne może likwidować dolegliwe bóle głowy związane z dysfunkcją stawów skroniowo-żuchwowych.
Przebieg leczenia ortodontycznego:
- Konsultacja ortodontyczna
- Przedstawienie planu leczenia
- Rozpoczęcie właściwego leczenia
- Wizyty kontrolne
- Leczenie retencyjne
Konsultacja ortodontyczna
Jest to wizyta podczas, której lekarz ortodonta przeprowadza dokładny wywiad z pacjentem, aby poznać jego potrzeby i oczekiwania. Następnie wykonywane są zdjęcia rentgenowskie uzębienia wraz z badaniem, niezbędnym do stworzenia planu leczenia.
Przedstawienie planu leczenia
Celem drugiej wizyty jest zapoznanie pacjenta z wynikami badań oraz przeprowadzonej analizy zgryzu, warunków kostnych, profilu twarzy, oraz przedstawienie indywidualnego planu leczenia, uwzględniającego przebieg, koszty i przewidywany okres leczenia.
Rozpoczęcie właściwego leczenia
Pierwszym elementem tej wizyty jest, w zależności od rodzaju zaplanowanego leczenia, wydanie pacjentowi aparatu ruchomego lub założenie aparatu stałego. Są to zabiegi bezbolesne. Następnie lekarz ortodonta przedstawia pacjentowi wszelkie wskazania i konieczne porady. Do rozpoczęcia leczenia niezbędne jest, aby zęby były wyleczone, bez osadu i kamienia nazębnego, a dziąsła bez oznak stanu zapalnego.
Wizyty kontrolne
Regularne wizyty kontrolne oraz dobrze funkcjonująca współpraca między pacjentem i lekarzem to jeden z warunków postępów leczenia. Podczas tych wizyt następuje kontrola przebiegu leczenia ortodontycznego oraz aktywacja aparatów. Wizyty kontrolne odbywają się w różnych okresach w zależności od zastosowanej metody leczenia i indywidualnych potrzeb pacjenta: aparaty ruchome co 2-4 miesiące , aparaty stałe co 4-5 tygodni.
Leczenie retencyjne
Po zakończeniu leczenia aparatem stałym, rozpoczyna się leczenie retencyjne, ma ono na celu utrzymanie osiągniętego wyniku leczenia i zapobiega nawrotowi. W przypadku leczenia aparatem ruchomym funkcję aparatu retencyjnego spełnia dotychczas użytkowany aparat ortodontyczny bez aktywowania. W sytuacji leczenia aparatem stałym, po zdjęciu aparatu, oczyszczeniu zębów z kleju i wypolerowaniu, pacjent otrzymuje ruchomą, akrylową płytkę retencyjną na zęby górne oraz cienki, niewidoczny drucik przyklejany do wewnętrznej powierzchni zębów dolnych.
Aparaty ruchome
Okres uzębienia mlecznego i mieszanego u dzieci jest czasem intensywnych zmian w układzie kostno- zębowym twarzoczaszki. Niekorzystne zmiany, wychwycone we właściwym czasie, mogą być szybko skorygowane aparatem ruchomym. Są to urządzenia samodzielnie wkładane i usuwane z ust przez pacjenta. W zależności od rodzaju leczonej wady zgryzu stosowane są różne modyfikacje aparatów ruchomych. Składają się z akrylowej płytki w kolorze wybranym przez pacjenta oraz – w zależności od typu aparatu, drucianych elementów utrzymujących aparat ortodontyczny lub części będących źródłem siły działającej na zęby (śruby, sprężyny). Najwłaściwszym momentem ich stosowania jest okres wzrostu dzieci i młodzieży. Czas leczenia aparatami ruchomymi i jego skuteczność są uzależnione od rodzaju wady, wieku pacjenta oraz współpracy pacjenta z lekarzem. Aby oczekiwać pozytywnych wyników leczenia, dziecko musi przestrzegać obowiązujących zasad stosowania aparatów ruchomych: czasu noszenia i sposobu korzystania z aparatu.
Aparaty stałe
Aparaty stałe są przystosowane do uzębienia stałego i pozwalają na przesuwanie zębów w różnych kierunkach. Urządzenia aparatu stałego składają się z różnego rodzaju zaczepów (zamków i pierścieni) osadzanych za pomocą specjalnych klejów na stałe na powierzchni zębów. Zaczepy te stanowią umocowanie dla sprężystych drutów, będących właściwym źródłem siły działającej na zęby. Dzięki temu, iż aparaty stałe wywierają siłę bez przerwy przez cały okres leczenia, pozwalają na osiągnięcie precyzyjnych efektów leczniczych.